17 ویژگی فرش ماشینی خوب و درجه یک چیست ؟

فرش چیست؟

فرش منسوجی است که بشر آن را برای محافظت خود از سختی زمین، سرما و حشرات زیر زمین به جای نی و برگ های درختان استفاده کرد. اولین فرش ها به شکل نمد و از جنس پشم بودند. بشر زمانی که پشم های رنگارنگ را در نمد ترکیب کرد، پی به طرح و نقش های زیبای فرش برد (فرش ماشینی).

طرح اولیه فرش ها گلیم بود و اولین قالی گره دار دنیا، قالیچه پازیریک ایرانی است که از ۲۴۰۰ سال قبل به یادگار مانده است. طرح این فرش با نقش هایی مانند گل ها، جانوران تخیلی و انسان هایی با لباس های هخامنشیان می باشد و در موزه آرمیتاژ روسیه نگهداری می شود.

جنس فرش دستی از پشم، پنبه و گاه ابریشم و فرش ماشینی از آکریلک هم می باشد.

 

ویژگی فرش ماشینی خوب

 فرش ماشینی از نظر کیفیت به ۵ درجه تقسیم بندی می شود، قالی های درجه یک یا پنج می بایست دارای خصوصیات بارز و ممتازی باشد و هیچ گونه ایراد یا نقصی به آن وارد نشود. حال در زیر به چند مورد از آن اشاره نموده ایم.

• اثری از تکرار سیلندر در نقشه فرش ماشینی وجود نداشته باشد (در بسیاری از فرش های معیوب و ناقص به دلیل استفاده از ماشین آلات قدیمی و بی کیفیت سیلندر ممکن است به ازای یکبار چندین مرتبه بچرخد و نقشه پیش نرود، در این مواقع معمولا همان طرح تکرار می شود)

 

•  عدم استفاده از نخ های معمولی، عموما در تولید بهترین فرش ماشینی از نخ های هیت ست شده بهره می گیرند که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و بسیار کمتر از نخ های معمولی پرز می دهد همچنین باعث می شود زیردست قالی ها یکسان و یکنواخت به نظر میرسد.

 

• نقشه ی استفاده شده مناسب و اندازه باشد. به طور کلی ابعاد فرش ها نباید از حد استاندارد خارج شود و این اختلاف تا ±۵% برای طول قالی مجاز می باشد.

 

• اندازه چسب آهاری که برای فرش ماشینی استفاده می کنند باید مناسب با استاندارد تعیین شده باشد.

 

• بکارگیری بیش از حد ممکن است باعث معیوب و خراب شدن زیردست قالی شود.

 

• ارتفاع خواب قالی بیشتر یا کمتر از ۱۰% باشد زیرا موجب کاهش مرغوبیت آن ها می شود.

 

• جای هیچ گونه تیغ خوردگی برروی فرش وجود نداشته باشد.

 

• مقدار استفاده شده ی نخ های خواب کسری یا اضافی نداشته باشد.

 

• پارگی، سوراخی، وصله در فرش های درجه یک مشاهده نمی شود.

 

• در زیر فرش ها آثاری از قلاب خوردگی وجود نداشته باشد، این عارضه بر اثر اشتباه تنظیم کردن ماشین آلات بافت به وجود می آید و به همین علت پشت فرش تراش مناسب نخورده و در بخش هایی از قالی سر نخ ها قابل رویت است.

 

• ریشه های قالی ها باید در جای تعیین شده قرار بگیرند که در بعضی مواقع به دلیل تنظیمات دقیقی که روی دستگاه انجام نگرفته است باعث بروز این مشکل می شود. (این ریشه ها باید طول و فاصله مشخص داشته باشند و در یک راستا باشند)

• دو پودی یکی از نکته هایی است که در فرش های درجه S یا درجه ۱ دیده نمی شود. این مورد هنگامی اتفاق می افتد که نخ حین بافت پاره میشود و ادامه کار با نخ اضافی از همان محل قبلی که نخ قبل تر پاره شده بود. انجام نگیرد و این دو پود در کنار یکدیگر قرار می گیرند.

• شیرینگ یا پرداخت فرش ماشینی باید به درستی انجام گیرد زیرا ممکن است قالی راه راه به نظر برسد و در محل های مختلف پرزها کوتاه بلند گرفته شود.

 

• هیچ جای خالی نباید به روی فرش ماشینی دیده شود، عموما این پیشامد زمانی رخ خواهد داد که نخ خواب منجر به پارگی شده باشد و مسئول دستگاه متوجه این موضوع نشود و دستگاه به کار خود ادامه دهد.

 

• دو رنگی یا چند رنگی یکی از مواردی است که نباید بوجود آید، این اختلاف رنگ احتمال دارد به دلیل بکارگیری شیدهای متفاوت ۱ رنگ به وجود آید.

 

• هنگامی که تعدادی هارنیش مانع حرکت شوند یا به اصطلاح گیر کند قسمت کوچکی از فرش فاقد خواب می شوند و معمولا به این اتفاق قفسه بافی گفته می شود که در فرش های با کیفیت دیده نمی شود.

 

• سوختگی زمانی منجر می شود که در یک فرش از متریال های مختلف (مانند پشم، اکریلیک) بهره بگیرند و در نهایت برای تکمیل کار بدون اینکه این مسله را مد نظر بگیرند یکی از نخ ها آب می شود.

 

مشخصات فنی فرش ماشینی

تراکم فرش:

هر تخته فرش ماشینی دارای دو نوع تراکم (عرضی و طولی) می باشد:

• تراکم عرضی فرش ماشینی :

تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر عرض فرش را گویند که با شانه مشخص می شود.

مثال: قالی ۳۵۰ شانه یعنی در هر متر عرض فرش معادل ۳۵۰ ریشه (گره رنگ) بافته شده است.

شانه های رایج بازار عبارتند از ۲۲۰-۲۵۰-۲۸۰-۳۲۰-۳۵۰-۳۸۰-۴۰۰-۴۴۰-۵۰۰ شانه.

• تراکم طولی فرش ماشینی :

تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر طولی فرش را گویند.

مثال: قالی با تراکم ۵۰۰ یعنی در یک متر طولی فرش معادل ۵۰۰ ریشه (گره رنگ) بافته شده است.

تراکم های طولی رایج در بازار عبارتند از: ۳۰۰-۴۰۰-۵۰۰-۶۰۰-۷۰۰-۸۰۰-۹۰۰-۱۰۰۰ رج می باشد. (تراکم طولی در روش های مختلف بافت فرش ماشینی با همدیگر تفاوت دارد).

 

تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر مربع فرش ماشینی :

اگر تعداد گره رنگ در عرض معادل ۵۰۰ گره و در طول معادل ۱۰۰۰ گره رنگ است. پس تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر مربع ۵۰۰۰۰۰=۱۰۰۰ ۵۰۰

 

مواد اولیه مصرفی در فرش ماشینی :

جهت بافت هر فرش ماشینی باید سه نوع نخ مصرف نمود: نخ پرز، نخ تار و نخ پود:

نخ پرز یا رنگ فرش ماشینی:

جهت بافت گره های رنگ استفاده می شود که به دور نخ پود به صورت گره و یا به شکل قرار می گیرد و چندین نوع می باشد:

• نخ اکریلیک ۱۰/۵ دولا صددرصد اکریلیک خالص
• مخلوط نخ اکریلیک و پلی پروپیلن: که به صورت مخلوطی از الیاف اکریلیک و پلی پروپیلن ریسیده می شود.
• صددرصد پلی پروپیلن (p.p یا بی.سی.اف (B.C.F))

نخ تار فرش ماشینی :

این نخ به صورت مخلوط پنبه پلی استر ریسیده می شود، کیفیت الیاف مصرفی و نوع ریس آن عامل مهمی در دوام و زیبایی فرش است. این نوع نخ ها بیشتر در فرش های اکریلیک مصرف می شود و جهت نخ تار قالی های پلی پروپیلن و بی.سی.اف از همان جنس نخ پرز (یعنی نخ بی.سی.اف) بعلت ارزانی استفاده میشود.

 

فرش ماشینی که از کارخانه صادر میشوند باید دارای برچسبی حاوی اطلاعات زیر باشند:

• ابعاد:

فرش ماشینی به هر شکل و اندازه که فروخته شود باید دارای آحادی باشند که این آحاد در سیستم متریک بیان شده و دارای حدود تلرانس ۵/۱ سانتیمتر باید باشد.

• ساخت:

باید در برچسب ذکر شود که کالا از نوع کفپوش ماشینی می‌باشد و نوع ماشینی که کفپوش بوسیله آن ساخته شده، باید ذکر شود.

• تعیین الیاف موجود:

الیاف موجود در نرخ پرز یا زمینه باید به درصد ذکر شوند. در صورتی که الیاف مورد مصرف از نوع الیاف مصنوعی باشد، باید نام ریشه ای و نام تجاری آنها اشاره گردد. اگر بیش از یک نوع لیف در نخ پرز موجود باشد باید نام و درصد مصرفی هرکدام ذکر شود. لازم به ذکر است اعداد قید شده به عنوان درصد باید دارای حدود تلورانس ۳/۰ درصد نسبت به وزن کل الیاف باشند و در محاسبات مربوط به نخ پرز یا زمینه مقدار مواد ناخالص نسبت به وزن کل نباید از ۳ درصد تجاوز نماید.

 

راهنمایی برای شستشو:

در موارد ذیل باید راهنمایی های لازم بشود:

• دستورالعمل شستشوی فرش ماشینی مربوطه
• نوع مواد مناسب برای شستشوی فرش ماشینی مربوطه

 

تاریخچه فرش ایرانی

قدیمی ترین ابزار بافت فرش کاردی مربوط به عصر مفرغ می باشد اما قدیمی ترین قالی های حصیری و پارچه ای مربوط به دوهزار و پانصد تا دو هزار و هشتصد سال قبل از میلاد است که در دشت سیستان به دست آمده است.

از دوره های تاریخی مختلف رویدادهای زیادی در رابطه با فرش بافی اتفاق افتاده و فرش هایی به یادگار مانده است که در  زیر بدان ها اشاره می گردد:

اشکانیان: فرش مقبره لوکان چین

ساسانیان: تکه فرش قومس و فرش جواهرنشان بهارستان

سلجوقی: تکه فرشی با نقوش هندسی

ایلخانان: فرش های عظیم و گرانبهایی بافته شده

تیموریان: کارگاه های بزرگ قالی بافی در سبزوار ایجاد و از مینیاتور در نقشه فرش ها استفاده گردید.

صفویان: گسترش کارگاه های قالی بافی در تبریز و اصفهان و به جا ماندن حدود سه هزار تخته فرش نفیس

افشاریان: به دلیل جنگ های طولانی تولید قالی های زینتی کاهش یافت.

کریم خان زند: دو تخته فرش باقی مانده که یکی به سفارش حاکم وقت کرمان و دیگری احتمالاً مربوط به شیراز است.

قاجار: افزایش تقاضا برای فرش ایرانی

پهلوی: به بهداشت فرش و صنعت قالی بافی توجه شد و دستگاه های تولید فرش ماشینی وارد گردید.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی: «مرکز ملی فرش ایران» تاسیس گردید.

 

مقاله های مربوطه را در زیر بخوانید.

شرکت تابلو فرش گل نرگس کاشان

کدام فرش ماشینی بهتر است؟

آدرس تلگرامی سجاده فرش گل نرگس sajjadefarshegolenarges@

کانال فرش دست بافت گونه گل نرگس @FarshGncarpet

تابلو فرش گل نرگس (نمونه تابلو فرش) @tablofarshegolenarges

بافت چهره و عکس گل نرگس (نمونه تعداد محدود بافت شده) bafteaksgolenarges@

گلیم فرش،فرش کودک،فرش حمام، پشتی،پادری،کناره،روپله ایی و… گل نرگس GlimfarshGncarpet@

فرش تبلیغات گل نرگس (نمونه فرش های تبلیغاتی تبدیل به تابلو فرش) farshetablighatigolenarges@

فرش مزار گل نرگس arshemazargolenarges@

سجاده فرش ایران وابسته به شرکت فرش گل نرگس کاشان sajjadefarsheiran@

چاپ عکس روی فرش گل نرگس Chapaksgolenarges@