روشهای نصب سجاده فرش

روش نصب سجاده فرش

سجاده فرش

ایجاد مکانی آرام و زیبا و پاکیزه یکی از مشخصات عبادتگاه در تمامی ادیان بوده است. فرش های سجاده ای با الگو برداری از نقوش اسلامی و ایرانی و ایجاد هارمونی متناسب با فضاهای مذهبی طرحی بدیع و آرامش بخش را ایجاد میکند و به ایجاد فضای معنوی بسیار کمک می کند. (نصب سجاده فرش)

به‌صورت کلی به فرش‌هایی که دو لچک در بالا دارند اما در پایین بدون لچک هستند و در مرکزشان فضایی طاقدار مانند محراب مساجد به‌ تصویر کشیده شده، فرش سجاده ای محرابی می‌گویند. این فرش ها در رول‌های طویل بافته می‌شوند و محراب‌ها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. هر طرح محراب، سجاده یک نمازگزار محسوب می‌شود.

فرش سجاده‌ای از نظر تکنیک بافت و مواد اولیه تفاوتی با دیگر انواع فرش ماشینی ندارند. این نوع فرش در کشورهای مسلمان‌نشین طرفداران بی‌شماری دارد. بزرگ‌ترین بازار فروش فرش های سجاده ای محرابی ایرانی، بیروت، و اکثر همه کشورهای حاشیه خلیج فارس و بعضی از کشورهای اروپایی هستند.

 

انواع فرش سجاده ای 

فرش سجاده ای یکی از انواع فرش های یکپارچه و بدون دوخت است. فرش های ماشینی یکپارچه همان فرش های سفارشی و بدون دوخت است که کمک میکند تمامی نقاط محیط مورد نظر خود را به صورت یکسان و یک دست و با یک نقشه و طرح فرش نمایید.

به تازگی گرایش بسیاری برای استفاده از سجاده فرش به خاطر نظم و آراستگی خاصی که در طراحی و طرح محراب آن دارد وجود دارد.

فرش سجاده ای در انواع طرح محرابی و طرح تشریفاتی (فرش مخصوص راهرو ها، پله ها، سالن های کنفرانس و هتل ها) تولید می شوند.

 

 طرح‌های فرش سجاده ای 

اجزای تشکیل‌دهنده طرح محرابی به‌گونه‌ای است که ریشه در باورهای مذهبی ایرانیان دارد و به صورت نمادین آنها را بازگو می‌کند.

به عبارت دیگر این اشکال و نمادها بازتابنده گرایشات و باورهای آیینی ایرانیان است.

نقشه‌های محرابی فرش سجاده ای یکی از این طرح‌ها هستند که ویژه مکان‌های مذهبی و مقدس طراحی شده‌اند.

گروهی از پژوهشگران برآنند این نوع نقشه فرش با ظهور دین اسلام و گرویدن ایرانیان به دین آخرین پیامبر خدا زاده شد و گسترش یافت. اما گروه دیگری معتقدند این طرح، ریشه در گذشته‌های دور تاریخی ایرانیان دارد.

طرح اصلی سجاده معمولاً محراب است. نقش قندیل، ستون و سر ستون هم در سجاده معمول است. دوران طلایی بافت سجاده اوایل سده هفدهم م. ( یازدهم ه. ق.) بوده است.

اصلی‌ترین نقش روی آن تصویر یک محراب در مرکز فرش سجاده ای است.

با توجه به آموزه‌های اسلام مبنی بر ساده‌زیستی، متن این فرش‌ های سجاده ای نسبت به طرح‌های دیگر فرش ایرانی ساده‌تر است و نقش‌ونگار کمتری دارد.

فرش های سجاده ای از دو قسمت بدنه و گردنگاه تشکیل شده‌اند.

بدنه محل نشست و برخاست نمازگزار و گردنگاه محل سر او به هنگام سجده است.

اما جای سر باریک و در حد گردن است و این موضوع برای دوری از شباهت و صورت‌سازی است که در هنرهای اسلامی از آن اجتناب شده است.

 

دلایل استفاده از فرش سجاده ای در مفروش کردن مساجد و نمازخانه ها 

یکی از سوالاتی که زمان خرید فرش برای نمازخانه و مساجد مطرح میشه فرق بین فرش های سجاده ای و فرش های سنتی است.                                                              تفاوت های زیادی بین فرش سجاده ای و فرش های سنتی وجود دارد. مهمترین دلیل آن اندازه فرش های سجاده ای به نسبت فرش های سنتی با سایز های تعریف شده است.

مفروش کردن و نصب سجاده فرش بسیار راحت تر از فرش ماشینی است. فرش سجاده، قابلیت این را دارد که کل فضای داخلی مسجد یا نمازخانه را به صورت کامل بپوشانند. از آنجایی که فرش سجاده ای را می توان با هر شکل و اندازه ای تولید کرد ، مساجد نیازی به کناره ها و فرش های حاشیه برای پر کردن فضاهای خالی ندارند.

همچنین ترمیم و یا تعویض سجاده فرش ها بسیار با صرفه تر از تعویض فرش ماشینی است.فرش سجاده، رنگ بندی ها و طرح های مختلفی را داراست که با توجه به رنگ پنجره ها و دکور داخلی مسجد می توان نوع طرح آن را انتخاب نمود.

در ادامه سایر دلایل برتری فرش سجاده ای نسبت به فرش های معمولی را بخوانید :

دلایل استفاده از فرش سجاده ای در مفروش کردن مساجد و نمازخانه ها 

• امکان مفروش نمودن تمام فضای داخلی نمازخانه یا مسجد توسط فرش سجاده ای
• نظم و یکپارچگی صفوف نمازگزاران و هم راستا شدن نمازگزاران ایستاده در یک صف
• امکان مفروش نمودن نمازخانه یا مسجد بدون هیچگونه محدودیت ساختار هندسی مکان
• امکان بافت فرش سجاده دقیقا متناسب با پلان مسجد و عدم پرداخت هزینه های اضافی جهت پر نمودن فضاهای خالی با سایر فرش های کوچک و زرع و نیم
• امکان مفروش نمودن نمازخانه یا مسجد به اندازه مساحت ارایه شده توسط نرم افزار اتوکد
• امکان تشخیص قبله با توجه به جهت و راستای فرش های سجاده نصب شده
• امکان انتخاب ترکیب بندی و ماهیت فرش سجاده بر مبنای دکوراسیون داخلی مسجد ( اعم از انتخاب رنگ و شفافیت زمینه متناسب با رنگ محیط همانند رنگ محراب ، رنگ پرده ها و رنگ پنجره ها ، انتخاب نوع طرح متناسب با سلایق و نیاز همچون طرح های ترنج دار و بدون ترنج، طرح های بدون ستون و… )

دلایل استفاده از فرش سجاده ای در مفروش کردن مساجد و نمازخانه ها 

• شستشوی آسان فرش های سجاده ای نسبت به سایر فرش های ماشینی
• ترمیم سریع تر فرش سجاده نسبت به فرش ماشینی ( به عنوان مثال در صورت بروز هرگونه مشکل در فرش سجاده تنها کافیست یک عدد سجاده ترمیم یا تعویض گردد ولی در صورت آسیب پذیری یک تخته فرش ۱۲ متری لازم است کل فرش ترمیم گردد)
• تعویض سریع فرش سجاده نسبت به فرش های ماشینی با ابعاد ۶،۹ و ۱۲ متر امکان بافت یک سجاده جهت جایگزین شدن فرش سجاده معیوب بسیار راحت تر از بافت یک تخته فرش ۱۲ متری و تعویض فرش می باشد .
• در ضمن تنوع طرح های فرش ماشینی بسیار بیشتر از فرش های سجاده ای بوده و در صورت بروز مشکل بافتن فرش سجاده با همان طرح آسان تر از یافتن یک تخته فرش ۱۲ متری با طرح قبلی می باشد .
• جمع کردن و مفروش نمودن فرش سجاده نسبت به سایر فرش های ماشینی آسان تر است .
• یکپارچگی و نظم در طرح فرش های سجاده ای مفروش شده ( فرش های سجاده ای به دلیل یکپارچگی در طرح نسبت به فرش های ماشینی که ممکن است در طرح های مختلف باشد ، زیبایی بیشتری به محیط نمازخانه یا مسجد می دهد )
• پرداخت هزینه کمتر جهت تعویض و ترمیم فرش سجاده ای نسبت به سایر فرش های ماشینی
• امکان مفروش شدن نمازخانه های بسیار کوچک با مساحت کمتر از ۶ متر توسط فرش سجاده

 

نصب سجاده فرش :

به منظور نصب یکپارچه فرش سجاده ای داخل مسجد یا نمازخانه بهتر است تولید فرش بر طبق ساختمان مسجد یا نمازخانه باشد . بدین معنی که اندازه سجاده فرش  ها دقیقا برابر با اندازه طول صف نماز بافته و نصب می گردد. البته در مورد نمازخانه ها یا مساجدی که دارای قبله متمایل هستند امکان بافت فرش هم اندازه طول صف نمازگزاران مشکل است .

لازم  است که قبل از مفروش کردن مسجد، نصاب جهت قبله را با استفاده از قبله نما، به صورت دقیق مشخص می کنند . در انجام این کار باید دقت لازم مبذول داشته شود، چرا که در صورت اشکال در تعیین دقیق قبله در هنگام نصب ممکن است در طول رول ها کوتاه شود و یا ضایعات ناشی از نصب افزایش یابد.

 

روش های نصب سجاده فرش :

فرش های سجاده ای مساجد را میتوان به دو روش یکی در میان و یا موازی نصب نمود. در روش موازی ستون های فرش سجاده در تمامی ردیف ها دقیقا مقابل یکدیگر قرار می گیرند ولی در روش یکی در میان ستون فرش سجاده ای (فرش مسجدی) ردیف بعدی در روبروی نقطه وسط سجاده ردیف قبی قرار می گیرد. پیشنهاد می گردد از روش یکی در میان استفاده گردد زیرا احتمال برخورد نماز گزار در ردیف بعدی با نمازگزار ردیف قبلی برابر صفر است ولی در روش موازی امکان برخورد نمازگزاران در صفوف نماز بسیار زیاد می باشد .

 

نصب فرش سجاده ای به صورت موازی

 

نصب فرش سجاده ای به صورت آجری

 

عواملی که در حین نصب سجاده فرش باید به انها توجه شود:

• برش دقیق دور ستون های نمازخانه یا مسجد و چرخاندن سجاده نماز  به دور ستون با زاویه مناسب
• برش کناره ها و حاشیه دیوارها بدون هرگونه انحراف و اضافی گذاشتن فرش سجاده بر روی لبه دیوار
• دور دوزی و زیگزاگ سجاده فرش های برش خورده به منظور استحکام  و زیبایی

 

مراحل خرید فرش سجاده ای

خرید سجاده فرش محرابی با کیفیت مناسب ، تنها یکی از پارامترهای کلیدی در انتخاب موفق فرش سجاده می باشد . نصب فرش سجاده ای به صورت دقیق و با کیفیت نیز گامی موثر در خرید بهینه فرش، فرش های های سجاده ای، فرش محرابی، می باشد . فرآیند جامع برش و دوردوزی فرش و نصب فرش سجاده ای را می توان به شرح زیر بیان نمود :

مرحله یک : اخذ سفارش قبل از نصب فرش سجاده ای :

به منظور نصب یکپارچه فرش در داخل مسجد یا نمازخانه بهتر است تولید فرش مسجدی مطابق با ساختار آن مکان باشد . بدین معنی که اندازه رول ها دقیقا برابر با اندازه طول صف نماز بافته و نصب گردد . البته در مورد نمازخانه ها یا مساجدی که دارای قبله متمایل هستند امکان بافت فرش دقیقا هم اندازه طول صف نمازگزاران وجود ندارد .

مرحله دو : تعیین جهت نصب فرش سجاده ای :

اولین اقدام نصاب فرش سجاده قبل از نصب فرش سجاده ای  ، تعیین جهت قبله با قبله نما می باشد . به گونه ای که می توان گفت چنانچه نصاب پس از نصب فرش سجاده ای متوجه اشتباه در تعیین جهت قبله گردد ، در این حالت دو مشکل ممکن است به وجود آید :

• کوتاه شدن اندازه رول ها
• افزایش ضایعات و پرت ناشی از نصب

مرحله سه : نصب فرش سجاده ای :

در هنگام نصب فرش سجاده ای در نمازخانه یا مسجد می بایست دو نکته اساسی را مد نظر داشت :

• سطح مسجد یا نمازخانه

در برخی از نمازخانه ها ، سطح نمازخانه با موکت مفروش شده است . چنانچه فرش سجاده ای خریداری شده از کیفیت عالی برخوردار بوده و سنگین باشد ، پیشنهاد می گردد موکت را از سطح نمازخانه جمع و فرش سجاده روی زمین یا کف پهن گردد و دلیل آن این است که هنگامی که نصب فرش سجاده ای روی موکت انجام می گردد ، احتمال چروک شدن و جمع شدن فرش سجاده بسیار زیاد می باشد .

• روش نصب فرش سجاده ای

فرش های سجاده ای را می توان به دو روش آجری و موازی نصب نمود . در روش موازی ستون های فرش سجاده در تمامی ردیف ها دقیقا مقابل یکدیگر قرار می گیرند ولی در روش آجری ستون سجاده ردیف بعدی در روبروی نقطه وسط سجاده ردیف قبلی قرار می گیرد . پیشنهاد می گردد از روش آجری استفاده گردد بدلیل اینکه احتمال برخورد نمازگزار در ردیف بعدی با نمازگزار ردیف قبلی برابر صفر است ولی در روش موازی امکان برخورد نمازگزاران در صفوف نماز بسیار زیاد می باشد .

 

مرحله چهار : برش فرش سجاده :

از عوامل تاثیرگذار در ارتقای کیفیت برش فرش سجاده می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

• برش دقیق دور ستون های نمازخانه یا مسجد و چرخاندن سجاده به دور ستون با زاویه مناسب
• برش کناره ها و حاشیه دیوارها بدون هرگونه انحراف و اضافی گذاشتن فرش سجاده بر روی لبه دیوار

 

مرحله پنجم : دوردوزی و زیگزاگ نمودن رول های فرش سجاده ای :

آخرین پارامتر موثر بر کیفیت و زیبایی نصب فرش سجاده ای ، دوردوزی کامل و بدون نقص سجاده فرش ها می باشد. دوردوزی و زیگزاگ فرش های سجاده می بایست به طور توپر و بدون هیچگونه فاصله بین خطوط نخ زیگزاگ باشد . به نحوی که رنگ نخ زیرین از نخ زیگزاگ بیرون نزند و زیبایی فرش سجاده حفظ گردد.

 

نصب فرش

هنگامی که فرش یا موکت خود را انتخاب و خریداری کردید، زمان نصب فرش و موکت بر روی پله های راه پله فرا می رسد. اما قبل از نصب فرش و موکت باید پله را آماده کرده و وسایل لازم را تهیه کنید. دستورالعمل هایی در مورد چگونگی آماده سازی پله ها برای نصب فرش و موکت بیشتر بدانیم.

 

نصب موکت راه پله

 

برای نصب فرش و موکت راه پله به دو روش می توان اقدام کرد:

• چسباندن موکت :

در صورتی که از روش چسباندن استفاده می کنید باید پله را کاملا زیرسازی کرده و مرتب کنید. به این معنا که اگر پله شما دارای ایرادی است باید آن را برطرف کنید. تمامی سطوح پله باید با هم مطابقت و هم خوانی داشته باشند.

بعد از زیرسازی نوبت به تمیز کردن پله می رسد. سطح پله باید عاری از هرگونه آلودگی و گرد و غباری باشد. بعد از تمیز کردن راه پله تمامی سطح پله ها را با استفاده از چسب موکت آغشته به چسب کنید. بعد از این کار به آرامی و با نظم شروع به چسباندن موکت به پله ها کنید.

• استفاده از ابزار :

روش دوم برای نصب فرش و موکت روی پله، استفاده از تسمه های فلزی رنگی مختلف در کنج طولی راه پله می باشد. در واقع منظور بست های فرش راه پله می باشد.

این روش بسیار آسان است و بست ها توسط پیچ و مهره محکم شده و مانع از حرکت موکت یا فرش می شوند.

نکتــه :

قبل از نصب فرش یا موکت، همه پله ها را جداگانه اندازه گیری کنید. چرا که ممکن است سطح تمامی پله ها با هم یکسان نباشند. در نصب فرش و موکت ، بعد از این که چسب زدید، چند دقیقه صبر کرده و سپس اقدام به نصب فرش و موکت کنید.

از انتخاب موکت های کبریتی و قدیمی برای نصب بر روی راه پله خودداری کنید.

در راه پله هایی که یک طرف آن به دیوار منتهی می شود، برش ها را به گونه ای بزنید که موکت به سمت دیوار کشیده نشده و به دیوار نچسبد.

موکت یا فرش را به گونه ای خریداری کنید که عرضشان با عرض راه پله شما هم خوانی داشته باشد. اگر عرض موکت یا فرش خیلی زیادتر باشد، مجبورید موکت و فرش را مرتب با راه پله هماهنگ کنید و در صورتی که فرش شما دارای رنگ و طرح باشد برای چیدن آن ها دچار مشکل می شوید.

 

مقالات مرتبط با این مقاله :

 

تاریخچه فرش سجاده ای